Jigging ( Seğirmte ) Yöntemi

Avcı balıkları kandırmak için yaygın olarak kullanılan sahte yem çeşitlerinden biri de jig adı verilen metal yemlerdir. Metal kaşıklar düz bir şekilde çekildiklerinde sağa sola yatarken güneşten aldıkları ışığı yansıtarak çakarlı bir görüntü oluşturur. Kaşıklar kadar yassı yapılı olmayan jigler ise düz çekime çok uygun değildir. Yapıları itibari ile hızlı bir şekilde dibe batan bu yemler çeşitli aksiyonlarla yukarı aşağı oynatıldığında yüzüş dengesi bozulmuş yaralı balık görüntüsü oluşturarak avcı balıkların dikkatini çeker. Jiglere yaralı balık görüntüsü kazandırmak için yapılan bu hareketlere ise "jigging" ya da Türkçe karşılığıyla "seğirtme" aksiyonu denir.

Jigging aksiyonunda belli bir düzen yoktur. Her balıkçının kendine has bir aksiyon tarzı olabileceği gibi hedef balığa ve avlanılan meranın özelliklerine göre farklı aksiyonlar uygulanabilir. Amaç jigi balığın bulunduğu derinliğe indirdikten sonra balığı cezbetmeye çalışmaktır. Doğada avcı balıkların ilk hedefi durumundaki yaralı balıkları taklit ederek yapılan bu aksiyon civardaki tüm avcıların beslenmeye güdülenerek yeme saldırmasını sağlar. Jigging yönteminin sahte yemlerle yapılan diğer yöntemlere göre avantajlarından biri de dibe hızlı bir şekilde inebilen jigler sayesinde en derin sulardaki balıkları bile avlayabilme olanağı sağlamasıdır. 1 g'dan 500 g'a kadar çok geniş bir aralıkta değişebilen jiglerle yapılan bu yöntem, kullanılan jiglerin ağırlığına ve uygulama şekline göre kendi içerisinde farklı isimler almaktadır. Ben de jigging yöntemini genel anlamıyla "vertical jigging", "shore jigging" ve "light jigging" başlıkları altında anlatmaya çalışacağım.

Vertical Jigging ( Dikey Seğirtme ): İngilizce'de dikey anlamına gelen "vertical" kelimesinden de anlaşılacağı gibi çoğunlukla tekneden dikey olarak yapılan jigging yöntemidir. Daha çok, akya, orfoz, lahoz, sinarit, fangri mercan, trança ve orkinos gibi derin sulara inebilen büyük balıkların avında kullanıldığı için 100 g üzeri jigler ve kuvvetli takımlarla yapılır. Büyük balık hedefli vertical jigging yönteminde tek ya da iki parçalı kısa, sağlam jigging kamışları, kuvvetli makineler, 0.35-0.40 mm sağlam örgü misinalar ve 10-20 m, 0.60 mm ve üzeri kalınlıklarda şok misinaları kullanılır. Takımın avcılığını arttırmak için şok misinasının florocarbon ( görünmez ) olması çok önemlidir. Görünmezlik sağlamasının yanında şok misinasının bir görevi de balığın ani hareketlerini absorbe etmektir.

Vertical jigging yönetimnde dikkat edilemesi gerek diğer bir nokta ise mera seçimidir. Dip tabiatı kayalık ve yükseltilerle çevrili olan, aniden derinleşen meralar ve dipteki batıkların çevresi en uygun meralardır. Sonar ( Fish finder) cihazları yardımıyla bu tarz meraları bularak koordinatlarını kaydeden ve bu meralar arasında süratli bir şekilde yer değiştirerek deneyebilme kabiliyetinde olan balıkçıların başarılı olma ihtimali çok daha yüksektir. Vertical Jigging yöntemi tekne stopta iken yapılsa da akıntı ve rüzgarı hesap ederek tekneyi doğru meranın üzerinde tutabilmek önemlidir. Aksi taktirde kısa süre içinde sonar ekranında görülen balık sürüleri ve mera kaybedilebilir.

80 m civarı ve üzeri derinliklerde kullanılan jigler genellikle 100-250 g arasında değişir. İnce uzun yapılı, tombul veya ahtapot şeklinde olabilen bu jiglerde genellikle kafa kısmından kısa bir köstekle ilave edilen geniş ağızlı tekli kancalar kullanılır. Bunun sebebi serbest haldeki tekli kancaların daha sağlam ve takılma ihtimalinin düşük olmasıdır. İstenirse bu kancaların sayısı ikiye çıkarılabilir ya da balıkları cezbetmek için kancalara püsküllü silikonlar ilave edilebilir. Suyun durumuna, meranın derinliğine ve hedef balığa göre çok fazla değişkenlik gösteren renk seçiminde balıkçı tecrübelerine, güdülerine ve şansına güvenmelidir.

Tekneden sarkıtılan jig dibe indikten sonra çeşitli aksiyonlarla bir miktar dipten yukarı toplandıktan sonra tekrar dibe inmesi beklenir. Balığın derinliği biliniyorsa bu derinliklerden 15-20 m'den fazla uzaklaşmamakta ya da dipteki taşlara yakın avlanmakta fayda vardır. Vertical jigging yönteminde çok farklı aksiyonlar uygulanabilir. Kısa zıplatmalarla süratli yukarı çekme, aynı derinlikte bekleyerek büyük zıplatmalar yaptırma , bir kaç zıplatma üzerine bir kaç tur sarma ya da bir kaç zıplatma üzerine jigi düşmeye bırakma gibi farklı aksiyonlar denenebilir. Sonuç olarak yaralı bir balık sürekli aynı hareketlerle kaçamayacağı için aksiyonun şekli balıkçının yaratıcılığına kalmıştır. Görüş mesafesinin düşük olduğu bulanık sularda aksiyon hızını düşürmek ve canlı renklere sahip olan jigler kullanmak avın verimini arttırabilir. Ciddi kondisyon isteyen bir iş olan bu yöntemde şans faktörü de çok büyüktür. Bazen herkes balık yakalarken siz boş dönebilir ya da kimsede balık yokken trofeyle dönen siz olabilirsiniz.

Shore Jigging ( Kıyıdan Seğirtme ): Shore Jigging yöntemi de jigging yönteminin kıyıdan yapılan şeklidir. Genellikle 100 g ve daha hafif jiglerle çok sığ olmayan kıyılarda uygulanır. Bu yöntemle kıyıdan avlanabilecek tür çeşitliliği fazla olduğundan kullanılan malzemeler de çok fazla değişkenlik gösterir. Kullanılacak jigin ağırlığına ve hedeflenen balığa göre 60 g'dan 200 g'a kadar atarı olan kamışlar tercih edilebilir. Liman mendirekleri, iskeleler, rıhtımlar ve aniden derinleşen kıyılar bu yöntem için en ideal yerlerdir. Denizde ve tatlı sularda bir çok balığın avında çok verimli olan shore jigging yönteminde her zaman sürprizlere açık olmak gerekir. Özellikle Ege ve Akdeniz'de avlanırken oltaya çok büyük balıkların vurması işten bile değildir. Böyle durumlarda sağlam olmayan takımlarla balığı dışarı almak çok zordur. Çok kalın takımlar kullanmak da nispeten küçük balıkların avında verimi düşürebilir. Bu yüzden hedef balığınızı doğru belirlemeli, ince takım kullanmayı seçtiyseniz sarı kuyruk, sinarit ve orkinos gibi çok büyük balıklar vurduğunda kaçırmayı göze almalısınız.

Shore jigging yönteminde de çok çeşitli aksiyonlar uygulanır. 1 kez vurdurup boşunu alma, peş peşe 2 veya 3 kez vurdurup boşunu alma, jigi vurdurarak dipten bir miktar yükselttikten sonra tekrar dipletme gibi farklı aksiyonlar kullanılabilir. Burada da amaç jigin yaralı bir balık gibi hareket etmesini sağlamaktır. Özellikle aniden derinleşen ve dip tabiatı kayalık olan meralarda jigi dipletmek risklidir. Dibe takılmaları önlemek için kamışın ucu yukarıda tutularak aksiyon verilmeli ve jigin dipten mesafesi iyi ayarlanmalıdır. Keza aniden derinleşen kayalık meralarda vuran orfoz, lahoz gibi balıkların kayaların arasına girmesine fırsat vermemek için de sert uçlu, uzun kamışlar kullanmak ve mücadele boyunca kamışın ucunu yukarıda tutmak gerekir.

Light Jigging: Light jigging yöntemi de shore jigging yöntemiyle benzer olmakla birlikte bu yöntemde kullanılan jigler çok daha hafiftir. Kesin bir ayrım yapmak çok doğru olmasa da 1 g'dan 20 g'a kadar olan çok hafif jigler ve hafif spin takımlarla yapılan jigging yöntemi olarak tanımlayabiliriz. Hafif jiglerle kıyıdan yakalanabilecek balık çeşitliliği çok daha fazladır. Son zamanlarda ülkemizde de çok popüler hale gelen ve her geçen gün daha fazla kişi tarafından uygulanmaya başlanan LRF ( Light Rock Fishing ) takımları ve çok hafif jglerle istavritten lapine, karagözden mırmıra kadar çok farklı türde balığı kandırmak mümkündür.

20 yılı devirdiğim balıkçılık sevdasında çok farklı yöntemler deneme ve birbirinden keyifli avlar yapma fırsatı buldum. En çok hangi yöntemi sevdiğim sorulsa kesin bir cevap veremesem de sahte yemlerle yapılan yöntemler diye bir genelleme yapabilirim. Belki de oltayı atıp beklemek yerine hareket ederek avlanmayı sevdiğimdendir. Metal jiglerle avlanmak diğer tüm yöntemlerden daha fazla hareket ve beceri gerektirdiğinden olsa gerek jigging yönteminin benim içimdeki yeri ayrı. Bu yöntemi şimdiye kadar hiç denemediyseniz ve balıkçılık hayatınıza hareket katmak istiyorsanız metal jiglerle tanışma zamanınız gelmiş demektir.